ROPA-methode: lesbische, biseksuele en transseksuele moederschap
Tegenwoordig biedt de voortplantingsgeneeskunde verschillende alternatieven voor nieuwe gezinsmodellen, waaronder de ROPA-methode. Deze stellen koppels om vanaf het begin het moederschap met elkaar te delen, de ene als genetische moeder en de andere als draagmoeder
Tegenwoordig biedt de voortplantingsgeneeskunde verschillende alternatieven voor nieuwe gezinsmodellen, waaronder de ROPA-methode, die koppels in staat stelt vanaf het begin het moederschap met elkaar te delen. De ene als genetische moeder en de andere als draagmoeder.
Wat is de ROPA-methode?
De ROPA-methode (Reception of Oocytes from Partner) is een geavanceerde IVF-techniek binnen de voortplantingsgeneeskunde, bedoeld voor vrouwelijke koppels – gehuwd of geregistreerd partnerschap – die samen willen deelnemen in de behandeling en zwangerschap.
Eén vrouw doneert haar eicellen, die bevrucht worden met donorzaad, terwijl de andere vrouw de embryo’s ontvangt en zwanger wordt. Zo ontstaat er een genetische moeder en een draagmoeder, altijd met wederzijdse toestemming.
Lesbomoederschap: een nieuwe biologische en maatschappelijke realiteit
Voor seksuele voortplanting zijn normaal gesproken twee geslachtscellen nodig – een vrouwelijke en een mannelijke – die samenkomen in het vrouwelijk lichaam. Wanneer dit om redenen van genderidentiteit of seksuele geaardheid geen optie is, bieden we ondersteuning via geassisteerde voortplantingstechnieken. Seksualiteit en kinderwens hoeven immers niet gebonden te zijn aan traditionele biologische omstandigheden.
Gezinnen zien er tegenwoordig heel verschillend uit. Die verscheidenheid vraagt om specifieke en passende oplossingen – zoals een zwangerschap tussen twee vrouwen.
Bij Instituto Bernabeu stemmen we onze medische en reproductieve zorg zorgvuldig af op de behoeften van elke patiënt. We bieden maatwerk, met aandacht en respect voor ieders unieke situatie.
Vereisten van de ROPA-methode
Een vrouwelijk koppel dat een ROPA-behandeling wil ondergaan, moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Beide partners zijn meerderjarig (ouder dan 18 jaar) bij de start van de behandeling.
- Ze zijn volledig handelingsbekwaam en handelen uit vrije wil.
- Ze geven schriftelijke en geïnformeerde toestemming.
- Geen van beide lijdt aan een ernstige aandoening die het leven van de moeder of het toekomstige kind in gevaar kan brengen.
Daarnaast zijn er ook wettelijke voorwaarden verbonden aan de ROPA-methode, die we hieronder toelichten.
Wettelijke situatie van lesbisch moederschap in Spanje
Volgens de Spaanse wetgeving mag elke vrouw gebruikmaken van geassisteerde voortplanting, ongeacht haar burgerlijke staat of seksuele geaardheid. Dit versterkt het recht op moederschap voor alle vrouwen – niet alleen bij vruchtbaarheidsproblemen.
Sinds 2007 is het in Spanje mogelijk om dubbel moederschap officieel te registreren in de Burgerlijke Stand. Kinderen die in Spanje via de ROPA-methode geboren worden binnen een huwelijk tussen twee vrouwen, worden wettelijk erkend als kinderen van beide moeders, op voorwaarde dat het koppel gehuwd is. De recente Wet 4/2023 van 28 februari, gericht op de gelijkheid van transgender personen en de bescherming van LGBTI-rechten, breidt deze erkenning verder uit. In de slotbepalingen (artikelen 1 en 11) wordt de gelijkstelling tussen hetero- en homoparen – gehuwd of niet – bevestigd, ook wat betreft dubbele juridische afstamming.
Als zij op het moment van de IVF-behandeling niet getrouwd zijn of geregistreerd als partners, maar dit vóór de geboorte van het kind doen, dan geldt de bovengenoemde wettelijke bepaling.
Wanneer embryo’s van een ROPA-behandeling worden ingevroren, hoeven die bij een volgende cyclus niet bij dezelfde vrouw teruggeplaatst te worden, tenzij er een medische reden is. Aangezien ze als koppel erkend zijn, behoren de embryo’s wettelijk toe aan beide vrouwen, en kan de terugplaatsing bij elk van hen gebeuren.
ROPA-IVF of duo-moederschap via eiceloverdracht tussen partners
Naast de klassieke geassisteerde voortplantingstechnieken waar lesbische koppels vaak voor kiezen: kunstmatige inseminatie, in-vitrofertilisatie (IVF), eiceldonatie of embryoadoptie, bieden wij hen nu een nieuw alternatief voor gedeeld moederschap: de eiceloverdracht tussen partners – de ROPA-methode.
Hoewel de ROPA-methode momenteel niet expliciet in de Spaanse wetgeving is opgenomen, is het in de praktijk wel mogelijk deze techniek toe te passen. Deze methode maakt het mogelijk dat twee vrouwen, gehuwd of als geregistreerd partnerschap, samen actief deelnemen aan zowel de behandeling als de zwangerschap. Eén vrouw doneert haar eicellen, die bevrucht worden met donorzaad, terwijl de andere vrouw de embryo’s ontvangt en zwanger wordt. Zo ontstaat er een genetische moeder en een draagmoeder, altijd met voorafgaande en wederzijdse toestemming. Sinds 2007 staat de Spaanse wet toe dat dubbel moederschap wordt geregistreerd bij de Burgerlijke Stand, op voorwaarde dat het gaat om een lesbisch huwelijk of een officieel geregistreerd partnerschap.
Kinderen die geboren worden na een ROPA-behandeling worden dan wettelijk erkend als kinderen van twee moeders.
Wat houdt de ROPA-methode in?
De ROPA-methode is in essentie een klassieke IVF-behandeling, uitgevoerd door gespecialiseerde professionals in een kliniek voor geassisteerde voorplanting. Deze techniek is speciaal afgestemd op de reproductieve behoeften van lesbische koppels.
- Allereerst wordt bij beide vrouwen een medisch onderzoek uitgevoerd om een behandeling op maat te kunnen opstellen, aangepast aan hun persoonlijke en medische behoeften.
- Vervolgens wordt de ovariële stimulatiecyclus opgestart om een groter aantal eicellen te verkrijgen, waardoor de kans op de ontwikkeling tot een geschikte embryo’s toeneemt.
- Terwijl dit gebeurt, begint de ontvangende partner met een voorbereiding van het baarmoederslijmvlies, zodat het embryo zich goed kan innestelen.
- Zodra de eicellen zijn gerijpt, vindt de eicelpunctie plaats en worden de opgenomen eicellen in het laboratorium bevrucht met donorzaad uit onze spermabank.
- Vanaf dat moment beginnen de embryo’s zich te ontwikkelen en worden ze tussen de 5e en 6e dag teruggeplaatst. Hierdoor is het mogelijk om de embryotransfer uit te voeren wanneer het embryo zich in het blastocyststadium bevindt, wat de kans op een zwangerschap aanzienlijk vergroot en resulteert in hoge slagingspercentages.
- De volgende maanden van de zwangerschap zijn als elke andere zwangerschap, zodat ze beiden het wonder van het leven met elkaar kunnen delen.
Voorts toont de epigenetica aan hoe omgevingsfactoren en de levensstijl van de moeder die die zwanger is, de genen van het toekomstige kind kunnen aantasten en bepalen. Op deze manier neemt zij ook deel in de genetische ontwikkeling van het toekomstig kind.
Elke vruchtbaarheidsbehandeling (in-vitrofertilisatie, embryoadoptie of bevruchting via de ROPA-methode) heeft een emotionele impact. Om onze patiënten te ondersteunen, biedt Instituto Bernabeu – indien gewenst en zonder extra kosten – een individuele psychologische sessie aan ter voorbereiding op de mogelijke emoties die tijdens de verschillende fasen van het traject kunnen ontstaan.
Onze zaaddonoren voor de ROPA-methode: de nauwkeurigste selectie
De selectie van de meest geschikte donor omvat uitgebreide medische, fysieke en psychologische onderzoeken, zodat u verzekerd bent van maximale veiligheid en betrouwbaarheid.
Het proces om de meest geschikte zaaddonor te kiezen is erg nauwkeurig. Wij hebben een grote verantwoordelijkheid tegen over onze patiënten die volledig in ons vertrouwen. Daarom voeren wij bij zaaddonoren onderzoeken uit die verder gaan dan wat wettelijk vereist is. Door de grondige aard van deze onderzoeken komt slechts een zeer select aantal kandidaten uiteindelijk in aanmerking voor onze spermadonorbank. Slechts 9% van de kandidaten slaagt voor de strenge psychologische, genetische en medische tests die verplicht zijn.
De technologische vooruitgang van vandaag stelt ons in staat aanvullende analyses te ontwikkelen die meer veiligheid bieden. Aan de controles die wij uitvoeren binnen het donatieprotocol, voegen wij de screening op seksueel overdraagbare aandoeningen toe, de genetische analyse op 600 of 3000 ernstigste erfelijke aandoeningen die op het nageslacht kunnen worden overgedragen en, onder andere, een bloedtest via PCR. Die laatste zorgt ervoor dat we de serologische resultaten onmiddellijk en dubbel kunnen controleren. Dit allemaal zonder bijkomende kosten voor de behandeling.
